Mẹt tre nhiều kích thước – Mẹt bún đậu, cơm, ăn vặt.. trang trí

Mô tả

Mẹt là gì?

Mẹt tre (trẹt) là vật dụng phổ biến có hình dáng như mâm cơm được đan bằng tre. Lớp đan (mên) bằng tre ở giữa khít với nhau tạo thành mặt phẳng chịu lực. Bên ngoài được bọc quanh bởi 2 lớp vành tre để cố định lớp đan (mên) này. Cuối cùng dùng sợi gất, mây hoặc nilông màu để siết chặt (lứt) 2 lớp vành trong và ngoài.

Mẹt làm bằng tre như thế nào?

“Cái mẹt” nghe thật đơn giản như cấu tạo và nguyên liệu của nó. Vì vậy rất nhiều người mua mẹt tre mặc định một mức giá thấp cho nó. Hầu hết ít ai biết rằng đằng sau sản phẩm đó chứa đựng câu chuyện và bàn tay người lao động thủ công.

• Bắt đầu từ những cây tre, người dân làng quê Việt Nam đốn hạ sau đó phơi nhiều ngày. Tre khô có màu đẹp với mục đích tránh mối mọt và dễ tạo hình. Tiếp theo xử lý thô làm sạch mắt tre và cành thừa. Rồi phân nhỏ và chia đều (chẻ tre) thành các phần cho từng phần và kích thước khác nhau.
• Phần ngoài cật tre (tinh tre) bề mặt nhẵn sau khi phơi có màu vàng nhạt. Phần này có độ dẻo và bền thường được làm vành tăng độ cứng. Phần tinh tre này khi được chẻ mỏng thường được phối vào lớp đan (mên) ở các sản phẩm tốt có độ bền cao (gọi là đan cật).

  

• Phần trong thịt tre (gỗ tre) là phần tiếp theo tinh tre sau khi loại bỏ ruột (thịt tre) trong cùng. Phần này được đan thành mên tre, được người thợ thủ công đan thành lớp kín hoặc thưa tuỳ theo nhu cầu sử dụng.

  

• Cuối cùng ghép 2 phần vành và mên tre khít với nhau. Buộc dây gất xanh hoặc sợi mây để siết chặt và tạo độ chắc chắn.

  

• Thành phẩm cuối cùng được phơi khô hoặc xông khói để tăng độ cứng cáp và màu sắc cũng như bảo quản tránh mối mọt.

  

Kích thước, kiểu dáng mẹt tre

Tuỳ theo công dụng và đặc điểm từng địa phương nên có rất nhiều kích thước khác nhau. Phổ biến từ đường kính 30 – 35 đến 60cm. Một số trẹt dùng trang trí hay đựng các nguyên liệu nhà bếp nhỏ chỉ từ 10 – 20cm.

Tuy vậy, đây chỉ là các kích thước tương đối cho mỗi loại mẹt tre. Còn thực tế đây là mặt hàng thủ công, rất nhiều người thợ cùng sản xuất nên không thể có các kích thước chính xác tuyệt đối. Thường chênh 1-2cm cho mỗi loại kích thước chuẩn.

Về hình thức, kiểu dáng chung vẫn sử dụng hình tròn, mặt trong trẹt (mặt phẳng), sử dụng tre. Tuy nhiên một số nơi vẫn khác nhau về cách đan (kiểu đan) dày/mỏng, lớn/bé khác nhau. Và điểm nhấn là vành tre được buộc bằng sợi mây, gấc(cước) xanh hay dây nhựa đỏ..

Công dụng của mẹt tre

Mẹt tre như một khay vừa và nhỏ, nhẹ nhàng và thân thiện nên sử dụng rất nhiều nơi. Từ nhà bếp để chứa đựng thực phẩm, tươi sống đến trang trí quán ăn nhà hàng cơm quê.. Dưới đây là 3 công dụng chính của mẹt tre

• Phơi nguyên liệu: Các mẹt kín dùng để phơi đậu, gạo, lá khô..
• Chứa đựng thực phẩm: Đựng thực phẩm tươi chưa chế biến hoặc trang trí các món ăn đã chế biến như gà nướng, heo nướng, bún đậu..
• Trang trí: Mẹt trang trí nhà cửa các dịp lễ tết, hội trại. Sơn và vẽ chữ lên mỗi mẹt tre là cách trang trí phổ biến. Một số quán ăn, nhà hàng, caffe có thể sắp xếp mẹt tre thành các lớp hoặc hình dạng để phá cách.

Xuất xứ mẹt tre

Mẹt tre là đặc trưng của làng quê Việt. Nó trải dài trên các tỉnh thành Bắc – Trung – Nam. Các làng nghề thủ công nổi tiếng như:

• Làng mây tre đan Phú Vinh ở Gò Đậu, xã Phú Nghĩa, Chương Mỹ, Hà Nội.
• Làng nghề mây tre đan Phúc Tằng Tăng Tiến, Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.
• Làng nghề Mây Tre đan, Trúc – thôn Xuân Lai, xã Xuân Lai, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh.
• Làng nghề đan, song, mây, tre, giang Ninh – Ninh Sở, Thường Tín, Hà Nội.
• Mây tre đan Thạch Cầu – Nam Trực, Nam Định.
• Làng mây tre đan Ngọc Động – Hoàng Đông, Duy Tiên, Hà Nam.
• Mây tre đan Liên Khê – Khoái Châu, Hưng Yên.
• Mây tre đan Bao La – Quảng Phú, Quảng Điền, Thừa Thiên – Huế.
• Tổ Mây – tre đan bản Diềm – Kỳ Sơn, Nghệ An.
• Làng nghề mây tre đan Thu Hồng – Thu Thủy, Xuân Thu, Sóc Sơn, Hà Nội.
• Làng nghề mây tre đan Triệu Xá – Triệu Đề, Lập Thạch, Vĩnh Phúc.
• Mây tre đan Vân Sơn – Kim Trung, Xã Kim Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Bình.

Các món ăn trên mẹt tre

Bún đậu mẹt

Bún đậu mắm tôm sẽ trông bắt mắt khi trang trí trên mẹt tre. Tuỳ khẩu phần ăn các nhà hàng trang trí trên mẹt từ 30 đến 40cm. Mẹt đựng bún đậu thường dùng thêm lá chuối lót vào để trông sạch sẽ khi ăn và dễ vệ sinh hơn.

Cơm mẹt

Cơm mẹt gồm các món ăn dân dã Việt Nam, món ăn phải tạo được không gian quê hương. Vì vậy các quán cơm mẹt sử dụng các vật dụng từ nông thôn, tre để trang trí. Mẹt cơm thường đi kèm thêm các phụ kiện như đũa tre, bát đất, ống đũa tre, lồng bàn tre..

Bánh bèo, nậm, lọc mẹt

Đặc sản Huế – món bánh bèo chén luôn được bán trên mẹt. Mẹt bánh bèo 30-35cm gồm 15-20 chén kèm theo nước mắm ngọt trên mẹt. Việc bày các chén bánh bèo lên trẹt thay thế cho mâm nhựa/sắt vì kích thước trẹt hợp lý không quá nhỏ hay quá lớn. Với các quán lề đường hay gánh rong thì luôn có một “cái mẹt” để đậy hay làm khay đựng các món bánh khác như nậm, lọc, ướt hay bánh canh nam phổ.

Mẹt ăn vặt

Các món trong mẹt ăn vặt gồm: chả giò, phô mai que, cá viên chiên, nem rán, khoai tây chiên.. Chính vì sự đa dạng của các món ăn vặt, vì vậy việc bày biện trên mẹt tre là rất hợp lý. Lót thêm lá chuối tránh dầu mỡ trực tiếp trên mẹt và đặt giữa nước sốt hay tương làm món ăn này được lòng giới trẻ.

Gà lên mẹt

Các quán gà mẹt Hà Nội đã dần thân quen với thực khách. Mẹt gà nướng được xếp trọn trong mẹt gồm rau, xôi và nước chấm đi kèm. Bổ sung thêm các gọi khác của đặc sản này là gà lên mẹt, gà bó xôi hay gà không lối thoát, gà nướng mẹt..

Các món ăn mẹt khác

Ngoài các món ăn kể trên, các quán ăn – nhà hàng sử dụng mẹt tre để trang trí hay đặt tên cho món như: phá lấu mẹt, lẩu mẹt, bún mẹt, heo mẹt, lợn mường mẹt / heo mán mẹt, ốc mẹt, thịt chó mẹt..

Giá mẹt tre

Mẹt tre có nhiều kích thước và kiểu dáng nên giá cũng theo từng mẫu giao động từ 15.000đ đến 100.000đ. Một số mẫu kích thước chênh nhau nhưng vẫn có thể có giá bán bằng nhau. Những yêu cầu riêng về kiểu dáng hay chất liệu sẽ có các mức giá đặc biệt.

Người sử dụng nhìn vào mẹt tre đơn giản thường định giá thấp cho nó. Nhưng mặt hàng này làm hoàn toàn bằng tay, người dân quê làm ra thành phẩm đa phần vào thời gian rãnh sau đồng án hoặc trái mùa vụ để kiếm thêm thu nhập. Vì vậy một mức giá tốt phần nào giúp người lao động nông thôn có thêm kinh tế và động lực lao động.

Nơi bán mẹt tre

Mẹt tre được bán các gian hàng thủ công mỹ nghệ ở làng nghề, được phân phối lại các chợ địa phương và các cửa hàng gia dụng. Đơn giản hơn bạn có thể tìm mua tại các sàn thương mại điện tử như tiki, lazada, shopee, sendo…

Hiện nay chợtre.com luôn có sẵn mặt hàng này với đầy đủ kích thước, kiểu dáng và số lượng để cung cấp SỈ/LẺ cho người dùng trên cả nước. Tuy nhiên đây là mặt hàng thủ công, nếu có các yêu cầu riêng về kích thước cũng như kiểu dáng vui lòng liên hệ trực tiếp chợtre.com để được tư vấn nhanh chóng.